Ankilozan Spondilit (AS) hangi semptomlarla kendini gösterir?
Ankilozan spondilit, özellikle genç erişkinlerde görülen, eklemleri etkileyen kronik bir hastalıktır. Genellikle 15-40 yaş arasında başlayan bu hastalık, bel ve kalça ağrılarıyla kendini gösterir. En belirgin semptomları, kuyruk sokumu ve bel bölgesindeki şiddetli ağrılar ile sabahları artan tutukluklar şeklinde ortaya çıkar. Bu ağrılar, hastayı uykusundan uyandırabilir veya öğleye kadar sürebilir. Ayrıca, eklem sertliği, kambur duruş, nefes alırken zorluk, yorgunluk ve iştah kaybı gibi belirtiler de hastalığın diğer yaygın semptomları arasında yer alır.
Erken tanı hayati önem taşıyor!
Ankilozan spondilitin erken dönemlerinde, mekanik bel ağrısı, bel fıtığı, kireçlenme veya fibromiyalji gibi diğer hastalıklarla karışabilir. Bu durum, hastalığın tanısının genellikle geç konmasına yol açar. Prof. Dr. Ali Şahin, hastaların çoğunun erken dönemde romatoloji uzmanına başvurmadığını belirtiyor. Yapılan araştırmalara göre, ankilozan spondilit tanısında ortalama gecikme süresi 5-8 yıl arasında değişiyor. Bu gecikme, hastalığın ilerlemesine ve daha ciddi komplikasyonlara yol açabiliyor.
Genetik faktörler ve coğrafi dağılım
Ankilozan spondilitin gelişmesinde genetik faktörler önemli bir rol oynar. Özellikle HLA-B27 geninin varlığı, hastalığın sıklığını arttıran bir faktördür. Türkiye’de yapılan araştırmalara göre, hastalığın prevalansı İç Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde daha yüksekken, Güneydoğu Anadolu’da daha düşük seviyelerde gözlemleniyor.
Ankilozan spondilit tanısında yeni teknolojiler ve ileri görüntüleme yöntemleri
Ankilozan spondilit tanısında modern görüntüleme teknikleri büyük önem taşır. Geleneksel röntgenin sınırlı duyarlılığının ardından, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve eklem ultrasonografisi (USG) gibi yöntemler daha fazla tercih edilmeye başlanmıştır. Bu teknikler, hastalığın erken dönemlerinde tanı koyulmasına ve hastalık aktivitelerinin izlenmesine yardımcı olur.
Biyolojik ajanlar ve multidisipliner tedavi yaklaşımları
Son yıllarda, ankilozan spondilit tedavisinde biyolojik ajanlar ve hedefe yönelik tedavi yöntemleri büyük ilerlemeler kaydetmiştir. Prof. Dr. Ali Şahin, bu tedavi yöntemlerinin hastalık yönetiminde yeni bir dönemi başlattığını vurguluyor. Ayrıca, multidisipliner bir yaklaşım benimsenmesi gerektiğini belirtiyor. Egzersiz, fizyoterapi, sigara bırakma ve psikososyal destek gibi unsurlar hastalığın kontrol altına alınmasında önemli rol oynamaktadır.
Erken tanı ile engellilik riskini azaltmak mümkün
Erken tanı ve düzenli tedavi, ankilozan spondilitin engellilik riskini belirgin şekilde azaltır. Özellikle omurga hareketliliği erken dönemde biyolojik ajanlar ve egzersizlerle korunabilir. Bel ve kalça ağrıları genç yaşta başlamışsa, özellikle sabahları tutukluk hissediliyorsa, vakit kaybetmeden bir romatoloji uzmanına başvurulmalıdır.
Sonuç olarak, ankilozan spondilit, erken tanı ve tedavi ile yönetilebilir bir hastalıktır. Hastalar, semptomlarını göz ardı etmeden uzman bir doktora başvurarak, sağlıklı bir yaşam sürmeye devam edebilirler. Sağlık profesyonelleri de hastalıkla ilgili farkındalık sağlamak için çalışmalarına devam etmektedir.