Anadolu Sağlık Merkezi Hastanesi’nden Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Yeşim Yıldırım, güneşin D vitamini için en doğal kaynak olduğunu belirterek önemli bir dengeye dikkat çekiyor: “Güneşten yeterince yararlanmak istiyoruz ama aynı zamanda cilt kanseri riskini artırmadan, bilinçli bir şekilde güneşlenmeyi öğrenmemiz gerekiyor. Özellikle zararlı UV ışınları, melanom yani cilt kanserinin birincil nedenlerinden biri olarak karşımıza çıkıyor.”
Güneşin gökyüzündeki konumuna göre farklı açılardan dünyaya ulaşan UV ışınları, özellikle öğle saatlerinde (10.30–16.00 arası) cilt üzerinde zararlı etkiler yaratabiliyor. Prof. Dr. Yıldırım’a göre, D vitamini sentezi için güneşlenmek elbette mümkün; ancak bunu kontrollü bir sürede yapmak gerekiyor: “Açık tenliler için 10–15 dakika, koyu tenliler içinse 20–30 dakika güneşe maruz kalmak yeterli. Güneş ışınlarını daha zararsız olduğu sabah 09.00–10.30 ve akşam 16.00 sonrası saatlerde değerlendirmek en güvenli yaklaşım.”
Ayrıca, UV ışınlarının neden olduğu DNA hasarı zaman içinde cilt hücrelerinde mutasyona yol açarak kanser gibi ciddi hastalıklara davetiye çıkarabiliyor. Bu nedenle, D vitaminini vücudumuza kazandırırken, UV fazlasının “dost değil, düşman” olduğunu hatırlamak gerekiyor.
Cilt Kanserinden Korunmak İçin 9 Altın Kural
Prof. Dr. Yeşim Yıldırım, cilt kanseri riskine karşı bireysel olarak alınabilecek önlemleri de şu şekilde sıralıyor:
-
Koruyucu ürünleri ihmal etmeyin: Geniş spektrumlu (UVA ve UVB) koruma sağlayan güneş kremleri bebeklikten itibaren, yılın her günü düzenli olarak kullanılmalı.
-
Fiziksel korunma şart: Geniş kenarlı şapka, UV filtreli güneş gözlüğü ve güneş korumalı giysilerle cildinizi fiziksel olarak da koruyun.
-
Dermoskopi ile yıllık kontrol yaptırın: Özellikle risk grubundaki bireylerde, cilt yüzeyindeki benlerin büyüteçli cihazlarla incelenmesi hayati önem taşır.
-
Ben takibi yapın: Tüm benler düzenli olarak kontrol edilmeli, renk, şekil ve boyutlarında bir değişiklik gözlemlenirse not edilmeli.
-
Erken müdahale hayat kurtarır: Değişiklik fark edildiğinde vakit kaybetmeden bir dermatoloji uzmanına başvurulmalı.
-
Benlere müdahalede dikkatli olunmalı: Dermoskopik değerlendirme yapılmadan benlere lazer ya da cerrahi işlem uygulanmamalı.
-
Öğle saatlerinde gölgede kalın: 10.30 ile 16.00 saatleri arasında direkt güneş ışığına maruz kalmaktan kaçının, gölge alanları tercih edin.
-
Solaryuma hayır: Yapay bronzlaşma cihazları, cilt kanseri riskini ciddi oranda artırır. Bu nedenle solaryumdan uzak durmak gerekir.
-
Çocukları koruyun: Özellikle çocukluk çağında yaşanan şiddetli güneş yanıkları, ileriki yaşlarda melanom riskini katlayabilir. Çocukların cildi mutlaka özel olarak korunmalı.