Prof. Dr. Cevza Candan
Tekstil Teknik
Yayın Kurulu Başkanı
Dünyanın her yerinde kalça kırıkları, yaşlılar arasında en sık rastlanan yaralanmalar arasında yer almaktadır ve bu tip yaralanmaların iyileşme süreci, gerek hasta gerekse hastaya bakan için oldukça dikkat ve hassasiyet gerektiren bir zaman dilimi olarak karşımıza çıkmaktadır. Tıbbi çalışmalar, bir kez kalça kırılması yaşayan bir yaşlının, iyileşme sürecini takip eden iki yıl içinde aynı sorunla karşılaşma riskinin çok yüksek olduğunu göstermektedir. Aşağıda, Avrupa ve Amerika’dan konuyla ilgili dikkat çekici bir kaç istatistiksel değerlendirme daha verilmiştir:
– 65 yaşın üzerinde kalan yaşlı nüfusun yaklaşık 1/3’ü her sene düşmektedir ve düşme riski yaş arttıkça artmaktadır. 80 yaş grubunun ise yılda düşme oranı yaklaşık % 50’dir.
– Yaşlılarda kırık oluşumu % 87 oranında düşmeye bağlı gerçekleşmektedir ve yaşlılarda düşme ölüm sebeplerinin başında gelmektedir.
– Hastaneye yatışların % 25’i, yaşlı bakım evlerine başvuruların % 40’ı düşmeye bağlı olduğu belirlenmiş olup; hastane veya bakım evlerine kabul edilen hastaların % 40’ı bağımsız olarak yaşamlarını sürdürememekte; % 25’i ise bir yıl içinde hayatlarını kaybetmektedir.
– Felç geçiren hastaların % 40 kadarı, felci takip eden yıl içinde ciddi bir düşme vakası ile karşı karşıya kalmaktadırlar.
Şüphesiz bu tip istatistiksel bilgiler, olayın sağlık bütçesi boyutlarının ilavesiyle daha da genişletilebilir. Örneğin, İngiltere’de ortopedi esaslı hastane yatışlarının % 20’sini kalça kırığı kaynaklı vakaların oluşturduğu ve bu vakaların İngiltere Ulusal Sağlık Sistemi’ne her yıl maliyetinin yaklaşık 1.73 milyar Ingiliz Sterlin’I olduğu ifade edilmektedir. Esas motivasyon bu mali tablomudur bilinmez; ancak yakın zamanda Imperial College London’da özellikle yaşlılar için geliştirilen “akıllı giysi”nin İngiliz Sağlık Sistemi’ne pozitif katkı sağlayacağı açık. Armourgel olarak bilinen ve enerji emen bir malzemenin sıradan kıyafetlerde kullanımına yönelik olarak geliştirilen bu akıllı giysi, düşmeye bağlı darbe durumunda sertleşerek giyeni yaralanmalardan (özellikle kırık şeklinde) korur hale geliyor. Akıllı Giysi, teknolojik gelişme noktasında oldukça dikkat çekici belki; ancak İngiltere Mühendislik Kraliyet Akademisi’nin bu tip yenilikçi yaklaşımlara sunduğu destek kanaatimce çok daha kayda değer…Şöyle ki, Akademi ürün/fikir sahiplerine; iş girişiminde bulunabilmesi amacıyla 85.000 İngiliz Sterlini’ne varan maddi yardımda bulunuyor. Araştırmacılara maddi kaynak yanında, “girişimciliği desteklemeye yönelik” birimler tarafından fikirlerin ticarileştirilebilmesi amacıyla fikir ve/veya ürün sahibi ile birebir çalışacak“ danışman” atamasında da bulunuluyor… Daha iyisi can sağlığı, öyle değil mi?
Saygılarımla.